İLKE 17: Yetersizlikleri Değerlendirir ve Bildirir
Örgüt, tespit ettiği iç kontrol yetersizliklerini değerlendirir ve duruma göre, üst yönetim ve yönetim kurulu da dahil olmak üzere, gerekli düzeltici önlemleri almaktan sorumlu olan taraflara zamanında bildirir.
Odak Noktaları
Aşağıdaki odak noktaları, bu ilkeye ilişkin önemli özellikleri vurgulamaktadır.
- Sonuçları Değerlendirir – Yönetim ve Yönetim Kurulu, uygun şekilde, sürekli ve ayrı değerlendirmelerin sonuçlarını değerlendirir.
Örgüt, izleme eylemlerini yürütürken, kayda değer sorunları tespit edebilir. Kuruluşun amaçlarına ulaşmasını olumsuz etkileyebilecek potansiyele sahip olup iç kontrol sisteminin bazı safhalarında karşılaşılan ve muhtemel veya gerçek bir yetersizliğe işaret eden sorunlar iç kontrol sistemi yetersizlikleri olarak adlandırılır. Ayrıca örgüt, iç kontrolün verimlililiğini iyileştirmeye yönelik fırsatları ve iç kontrol sisteminde yapılacak değişikliklerin kuruluşun amaçlarına ulaşma olasılığını artırabileceği alanları tanımlayabilir. Bir kuruluşun iç kontrol bileşenlerindeki ve altlarında yatan ilkelerdeki yetersizlikler çeşitli kaynaklardan ileri geliyor olabilir.
- Yetersizlikleri Bildirir – Tespit edilen yetersizlikler, düzeltici önlemleri almaktan sorumlu taraflara ve duruma göre, üst yönetim ve yönetim kuruluna bildirilir.
İç kontrol yetersizlikleri hakkında raporlama; düzenleyici otoritelerin, standart belirleyen kuruluşların ve ilgili ise, yönetim ve yönetim kurulunun belirlediği kıstaslara dayanır. Sürekli ve ayrı değerlendirmelerden elde edilen sonuçlar, kime rapor verileceğini ve neyin rapor edileceğini belirlemeye yönelik kıstaslarla karşılaştırılarak değerlendirilir. Bunun yanında, yönetim kurulu veya yönetim tarafından belirlenen tüm ölçütler kuruluşun gerçekleri ve koşulları ile yürürlükteki kanunlara, kurallara, yönetmeliklere ve standartlara dayanır.
Neyin iletilmesi gerektiğini belirlemek için, bulguların sonuçlarına ve kuruluşun raporlama talimatlarına bakmak gerekir. Sadece belirli bir işlemin veya olayın değil, aynı zamanda sözkonusu işlem ve olaylarla bağlantılı olan hatalı prosedürlerin de yeniden değerlendirilmesi gerekir. Yasadışı veya usulsüz eylemler gibi hassas bilgilerin rapor edilmesi için alternatif iletişim kanallarının bulunması gerekir. Ayrıca yetersizliklerin, kuruluşun türüne ve düzenleyici otoritelerin, sektörün veya kuruluşun tabi olduğu diğer mevzuatın uyum şartlarına bağlı olarak dış raporlama yoluyla da rapor edilmesi gerekli olabilir.
- Düzeltici Önlemleri İzler – Yönetim, yetersizliklerin zamanında iyileştirilip iyileştirilmediğini tespit eder.
Yönetim, iç kontrol yetersizlikleri değerlendirilip düzeltici önlemleri almaktan sorumlu taraflara iletildikten sonra, buna yönelik iyileştirme çabalarının zamanında uygulanıp uygulanmadığını takip eder. Genellikle düzeltici eylemleri alan kişilerle izleme eylemlerini alan kişiler aynı değildir. Örgüt, tespit edilen yetersizliklerin nasıl iyileştirileceğini tayin ederken muhakeme gücünü uygular ve bu muhakeme gücü, ilkeleri etkilemeye yönelik kontrollerin seçilmesi, geliştirilmesi ve yerleştirilmesinden sorumlu olan kişilerce kullanılır.
İç kontrol yetersizliklerinin ilk kez bildirilmesinde olduğu gibi, zamanında iyileştirilmeyen yetersizlikler, genellikle düzeltici önlemi almaktan sorumlu kişiden hiyerarşik olarak bir kademe daha yukarıda bulunan yönetim kademesine raporlanır. Ayrıca iç kontrol yetersizliği düzeltici eylemlerle iyileştirilinceye kadar, yönetimin sürekli ve ayrı değerlendirmelerinin bir birleşimi de dahil olmak üzere izleme eylemlerinin seçilmesi ve yerleştirilmesinin yeniden ele alınması gerekebilir.
İç Kontrol Makale Kaynakları
- Uluslararası İç Denetim Standartları, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü, www.theiia.org
- Makale Kaynakları
- Dr.Davut Pehlivanlı, Güncel İç Denetim Uygulamaları, Beta 2010
- Prof.Dr. Nejat Bozkurt, Muhasebe Denetimi, Alfa 1998
- Prof.Dr.Nejat Bozkurt, TÜRMOB Bağımsız Denetim Eğitimi Ders Notları, 2012
- Dr.Özgür Çatıkkaş, KGK, Marmara Üniversitesi. Kurumsal Yönetim Ders Notları, 2013
- İSMMMO-Kobilerde İç Denetim İçin Pratik Bilgiler, 2013
- Türkiye İç Denetim Enstitüsü, www.tide.org.tr
- Alp Buluç, Makale, İç Kontrol, Hürses, 19 Mart 2013
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
- Uluslararası Ic Denetim Standartları, www.theiia.org
- www.coso.org Treadway Komisyonu Destekçi Kurumlar Komitesi, İç Kontrol Bütünleşik Çerçevesi, 2013
- Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu
- Kamu İç Kontrol Standartları
- Kamu İç Kontrol Rehberi
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
