Skip to main content
Bilgiİç Denetim ve İç Kontrol

İç Denetim İle İç Kontrol Arasındaki İlişki

Yönetimin temel fonksiyonlarından biri iç kontroldür. Dünyada en çok kabul gören kontrol modeli 1992 yılında geliştirilen COSO iç kontrol çerçevesidir. Bu modelin haricinde Kanada’da CoCo ve İngiltere’de Turnbull Raporu gibi çeşitli raporlar ile bilgi sistemleri alanında COBIT modeli tarzında yaklaşımlar vardır.

İç kontrole ilişkin temel bir çerçeve belge olan COSO raporunda iç kontrol şu şekilde tanımlanmıştır (COSO, Internal Control Integrated Framework: 2013).

“İç kontrol genel anlamda bir kuruluşun yönetim kurulu, yöneticileri ve diğer personeli tarafından yönlendirilen ve aşağıdaki hedeflere ulaşmada makul güvence sağlamak üzere tasarlanmış bir süreçtir.”

  • İşletmelerin varlıklarını korumak
  • Muhasebe bilgilerinin doğruluk ve güvenirliğini sağlamak
  • Faaliyetlerin verimliliğini ve politikaların uygunluğunu sağlamak
  • Kaynakların ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak
  • Yönetim tarafından belirlenmiş hedeflere ve amaçlara ulaşılmasını sağlamak.

İç kontrol sistemi, ise işletme yönetimi ve yönetimden sorumlu kişiler ile diğer ilgili personel tarafından; işletmenin amaçlarına ulaştığına, faaliyet ve işlemlerin etkin olarak gerçekleştirildiğine, kanun ve düzenlemelere uyulduğuna dair makul bir güvence sağlamak üzere tasarlanan bir sistemdir.

İç kontrol, süreç ve iş akışları içine yerleştirilen, kişilerden etkilenen, işletmenin amaçlarına ulaşmasında kullanılan bir araç olarak makul bir güvence sağlar. Bu yönüyle iç kontrol işletme yönetiminin sorumluluğundadır. Etkinliğinin ve yerindeliğinin değerlendirilebilmesi için iç denetim faaliyetine ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla iç kontrol ve iç denetim birbirinden farklı, ancak birbirini tamamlayan iki kavram olarak değerlendirilmelidir.

Organizasyonların kurumsallaşmasının temellerinden birini iç kontrol sisteminin varlığı oluştururken iç kontrollerinin yerindeliği ve kalitesi iç denetim faaliyeti ile değer bulur. İç denetim, işlem ve hata odaklı yaklaşımdan süreç odaklı, işin doğru yapılmasıyla birlikte doğru işin yapılmasını öneren bir yaklaşım sergileyerek organizasyon için stratejik akıl ortağı, geliştiren ve değer katarak önceden alınması gereken tedbirleri belirten bir rol üstlenmektedir.

İç Denetim Makale Kaynakları

  • Uluslararası İç Denetim Standartları, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü, theiia.org
  • Vefa Toroslu, TTK Kapsamında İç Kontrol ve İç Denetim -Vedat Kitapçılık, 2014
  • Davut Pehlivanlı, Güncel İç Denetim Uygulamaları, Beta 2010
  • Dr. Nejat Bozkurt, Muhasebe Denetimi, Alfa 1998
  • Dr.Nejat Bozkurt, TÜRMOB Bağımsız Denetim Eğitimi Ders Notları, 2012
  • Özgür Çatıkkaş, KGK, Marmara Üniversitesi. Kurumsal Yönetim Ders Notları, 2013
  • İSMMMO-Kobilerde İç Denetim İçin Pratik Bilgiler, 2013
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü, tide.org.tr
  • Alp Buluç, Makale, İç Kontrol, Hürses, 19 Mart 2013
  • 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
  • Uluslararası Ic Denetim Standartları, www.theiia.org
  • coso.org Treadway Komisyonu Destekçi Kurumlar Komitesi, İç Kontrol Bütünleşik Çerçevesi, 2013

Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English