Mehmet Kamil Tarhan *
İç Denetim bir takım oyunudur. Dolayısıyla iç denetimin başarısı iç denetim yöneticisinin takımı yönetebilme becerisi kadar iç denetçilerin kişisel özelliklerine de bağlıdır. İyi bir iç denetçi, dürüst ve çalışkan olmasının yanı sıra aşağıdaki mesleki özelliklere de sahip olmalıdır.
- İletişim (sosyal) beceriler
- Mesleki sertifikasyonlar
- Sürekli kendini geliştirme
- En iyi uygulamaları ve gelişmeleri takip etmek
- İşinin takipçisi
- Mesleki şüphecilik
- Bağımsızlık
- Doğruda ısrarcı olma
- Mesleki örgütlere üyelik
Bu makalemizde, iç denetçinin mesleki başarısında en önemli faktörlerden biri olan sosyal beceriler (soft skills) konusuna değineceğiz.
Sosyal Beceri Nedir?
Sosyal beceriler, diğer insanlarla ilişkileri belirleyen kişisel özellikler, iletişim, alışkanlıklar, arkadaş canlılık ve iyimserlik gibi duygusal zekâ (EQ) ile alakalı becerileri tanımlayan sosyal bir terimdir.
Sosyal beceriler, bireyin sosyal ortamlarda olumlu sosyal sonuçlar elde etmesini sağlayan öğrenilmiş davranışlardır.
Sosyal beceriler, teknik becerileri tamamlar. Sosyal beceride eksiklik varsa teknik beceriler yetersiz kalabilir.
Harvard Üniversitesi’nce yapılan bir araştırmada, iş hayatının %85’i sosyal becerilerden %15’i teknik bilgi ve beceriden oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.
Teknik beceriler size mülakatı kazandırabilir işi getirebilir ama sosyal becerilerinizdeki yetersizlik sizi işinizden eder.
Teknik konular kadar, insan ve süreçlere yakınlık iyi bir denetçide aranan vasıflardandır. İyi bir iletişim sayesinde denetlenenin güveni kazanılır, daha kısa bir sürede paylaşım ortamı oluşur ve etkin bir sonuç alınır.
Denetçide Olması Gereken Sosyal Beceriler
- Yazılı ve sözlü iletişim kabiliyeti (dinlemek, anlamak)
- Karar alabilmek (büyük resme bakabilme, alternatifleri göz önünde bulundurma)
- Esneklik (Öğrenmeye ve değişime açık olma)
- Zamanı iyi yönetmek
- Liderlik yetenekleri
- Problem çözme yetenekleri
- Takım oyuncusu olmak
- Baskı altında çalışabilmek
- İyi bir gözlemci olmak (Analiz, yorumlama, özetleme)
- Çatışmaları yönetebilmek (Kriz yönetimi)
- Müzakere edebilmek
- Hesap verebilir olmak
- Sorumluluk alabilmek.
Denetçiyi Başarısızlığa Götüren Faktörler (Sıkça yapılan hatalar)
- Yıldız denetçi olmaya çalışmak
- Her şeyi biliyor gibi davranmak ve konuşmak
- Yetersiz veya sınırlı iletişimde bulunmak
- Dinlemeyi bilmemek (denetlenenleri ve paydaşları dinlememek)
- Hiyerarşiye riayet etmemek
- Bulguları tehdit olarak kullanmak
- Problemlere ve gerçeklere değil, insanlara odaklanmak, saldırmak
- Sinirli, suçlayıcı ve duygu içeren yazışma ve görüşmeler yapmak
- Kapalı uçlu (*) ve tehditkâr sorular sorma tarzına sahip olmak
- Denetlenenin davranışlarından olumlu veya olumsuz etkilenmek
(*) “Evet”, “hayır”, “belki”, “bilmiyorum” gibi kısaca cevaplanabilecek, muhatabından derinlikli bilgi/yorum talep etmeyen soru.
Sosyal beceriler nasıl geliştirilir?
Sosyal becerileri geliştirmenin yolları aşağıda belirtilmiştir:
- İç gözlem yapmak, kendinin farkında olmak, kendini tanımaya çalışmak
- Kendini geliştirmeye istekli olmak, gayret etmek
- Yerine göre bilmiyorum diyebilmek.
- Güvenli kaynaklardan geri besleme almak. (Neyi iyi yapıyorum, hangi yönümü geliştirmem gerekli gibi)
- Güzel sosyal becerileri olan kişilerle vakit geçirmek
- Koçluk, danışmanlık yapmak
- Yardım almak
- Çalıştaylara katılmak
- Ders vermek, sunumlar yapmak,
- Gönüllü çalışmalarda bulunmak, kurslara devam etmek.
KAYNAKLAR
- İç Denetime Genel Bir Bakış (İSMMMO Nisan 2015)
- Doç. Dr. İzzet Gökhan Özbilge (ISACA İstanbul Yönetim Kurulu Üyesi-Marmara Belediyeler Birliği ve Kidder Etkinlik 11-12 Mayıs
- Aytekin Güzeliş -CISA, CRISE- btyd.org
* Mehmet Kamil Tarhan, Teolupus Denetim ve Yönetim Danışmanlık, Denetim Takım Lideri, SMMM-Bağımsız Denetçi-SPK Düzey 3 , Kurumsal Yönetim Derecelendirme, Kredi Derecelendirme ve Türev Araçları Lisans sahibi – Emekli Akbank TL Fon Yönetimi Müdürü
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
