İnşaat şirketlerinde başarılı ve sürdürülebilir kurumsal risk yönetimi, bütünsel bir yaklaşım gerektirir. Doğru adımlar atarak başarılı kurumsal risk yönetimi uygulamak için yazımıza göz atın.
İnşaat Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi Ne İşe Yarar?
Kurumsal risk yönetimi (KRY), inşaat şirketlerinde riskin organizasyon düzeyinde yönetilmesini sağlayan bir metodolojidir.
Ülkemizin lokomotiflerinden olan inşaat sektörünün karmaşık yapısı, bileşenlerin çok olması ve her inşaat projesinin kendine özgü olması nedeniyle inşaat sektöründe kurumsal risk yönetiminin çok önemli olduğuna inanıyoruz.
İnşaat şirketlerinde uygulanan KRY sayesinde riskler tanımlanır, kontrol süreçleri değerlendirilir, kabul edilen risk seviyeleri belirlenir, kararlaştırılan süreç eşliğinde yönetilir ve hedeflenen seviyelere düşürülmesi için aksiyon planları geliştirilir.
Geçmiş yıllara kıyasla daha fazla tehlike ve belirsizliğe maruz kaldığımız günümüzde, bütünleşik bakış açısıyla yönetime ihtiyaç var. Bu kapsamda üst yönetimin desteği ile risk odaklı süreç yapılanması başarının temel kriterlerini oluşturur.
KRY uygulayan inşaat şirketleri, rekabet gücünün artışı, proaktif kararların alınması, kaynakların daha etkin kullanımı ve sonucunda karlılık artışı ile karşılaşır. Bu sonuçlar KOBİ özelinde finans kaynaklarına erişim ve sürdürülebilirlik gibi ek faydalar da sağlar.
İnşaat Şirketlerinin Hedefleri
Her ticari işletme gibi inşaat şirketlerinin de kar elde etmenin yanı sıra bu amaca hizmet eden birçok hedefi ve yönetimde dikkate alması gereken husus bulunur.
- Vergi mevzuatına uyum
- İnşaat standartları mevzuatına uyum
- İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyum
- Proje yönetimi ve standart süreçlerin yürütülmesi
- Maliyetlerin doğru hesaplanması
- Personel ve taşeron yönetimi
- Müşteri finansmanı
- Uzun vadeli kârlılık yönetimi
- Nakit dengesinin yönetilmesi ve finans kuruluşlarıyla ilişkiler
- Müşteri segmentasyonu
- Markalaşma, kurumsal iletişim, müşteri sürekliliği
- Doğaya saygılı ve kendi enerjisini üreten yapılar inşa edilmesi
- Sertifikalı malzemelerle inşaat yapılması
Kurumsal risk yönetimi ilkelerini benimseyen inşaat şirketleri bu hedeflere ulaşmada avantaj sahibidir.
Kurumsal risk yönetimi anlayışını benimseyen orta ve büyük ölçekteki inşaat şirketleri, uzun vadede bu seçimlerinin olumlu yönde finansal sonuçlarını görecektir.
İnşaat Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi
Bir inşaat şirketi için KRY aşamaları planlama, analiz ve kontrol süreçleri şeklinde tanımlanabilir. Teolupus’un temel yaklaşımı hedeflerin belirlenmesi, inşaat şirketi stratejisine yön vererek bu alandaki risklerin tanımlanması, analizi ve tepkisinin önemini ortaya koymaktır. İnşaat şirketlerinin ortak veya yöneticilerinin öncelikle maruz kaldıkları riskleri tanımlayıp değerlendirmesi gerekir. Ancak bundan sonraki süreç içinde bunları sağlıklı bir şekilde yönetmek mümkün olacaktır.
İnşaat Projelerinde Risk Yönetiminin Önemi
İki ayrı inşaat projesinin tıpatıp aynı olması söz konusu olmadığından her bir projeyi kendi koşullarına göre değerlendirmek gerekir. Ancak, etkin bir yönetim sistemi ile tüm projelere belirli bir yönetim tekniği ile yaklaşılabilir.
Riskleri azaltmaya yönelik olarak gerçekleşme ihtimali en yüksek, gerçekleştiğinde en kontrol edilebilen ve en büyük sonuçlara yol açanların üzerine gitmek tercih edilmelidir. Bu çalışmalar kısa vadede maliyeti artırıcı yönde etki etmekle birlikte uzun vadede inşaat şirketi karlılığını sürdürülebilir bir seviyeye taşıyacaktır. Bu teknikler arasında alternatif tasarım, kontrol listesi, deneylerin tasarımı, prototip üretimi, modelleme, çoklu geliştirme, teknolojik olgunlaşma gibi yöntemler sayılabilir.
İnşaat projelerinde güvenlik, kalite ve operasyon ihtiyaçlarını tehlikeye sokan belirsizlikler hem proje süresini hem de proje bütçesini olumsuz etkiler.
İnşaat sektöründe risk yönetimi, projenin her aşamasında uygulanması gereken bir anlayıştır.
Ayrıca deprem kuşağında bulunan ülkemizde inşaat şirketlerinin yasa ve yönetmeliklere paralel olarak, deprem mevzuatına uygun projelerde karlılıklarını korumalarında kurumsal risk yönetimi uygulamaları önemli katkı sağlamaktadır.
İnşaat Sektörü ve Risk
İnşaat sektöründe proje üretim ve yönetim maliyetleri tahmin edilmekle birlikte maliyet hedeflerindeki herhangi bir sapma beklenmedik sonuçlar ortaya koyabilir. Özellikle analizlerde yapılan hatalar karlı bir projeden feragat edilmesine neden olabilir.
İnşaat projelerinde belirsizliklerin çeşitli olması, yönetimi zorlaştırır. Bu nedenle, potansiyel kayıplarının belirlenmesinde, sınıflandırmadan sonra atılacak en önemli adım, projede karşılaşılacak risklerin neler olduğunun belirlenmesidir.
İnşaat Sektöründe Risk Yönetimi Süreci
Karmaşık ve çeşitli belirsizliklerin bulunduğu inşaat sektöründe çoğu kez bu durumlarda karar verilmesi gerekir. Risk içeren bu kararları alırken sonuçların uzun vadeli, sürdürülebilir ve kârlı olması hedeflenir. Sonucun istenen yönde olması her zaman mümkün değilse de belirli metodolojileri kullanarak bazılarından kaçınmak, diğerlerini ise kabul edilebilir seviyelerde kontrol altında tutmak mümkündür.
İnşaat sektöründe iş süreçlerinin çok paydaşlı yapısı, kapsamı ve niteliği sebebiyle risklere maruz kalma olasılığı yüksektir. Standart bir inşaat projesinde temel olarak aşağıdaki risklerle karşılaşılır:
- Maliyet bütçesi, öngörüsü, tahmini, teklifi dahilinde kalmak,
- Onay, tasarım, inşaat ve yerleşim için belirlenen sürelere uymak,
- Kalite, işlev ve amaca uygun üretim yapmak
- Güvenlik ve çevrenin korunması için gerekli standartların karşılanması.
Sektördeki belirsizlikler genellikle finansal kayıp şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Müteahhit, taşeron, tedarikçi ve danışmanların görevi bunların kaynaklarını belirlemek ve en uygun organizasyonu sağlayacak bir risk yönetim stratejisi geliştirmektir.
İnşaat sektöründe finansal, operasyonel, stratejik ve çevresel kategorilerinden en çok göz önünde bulundurulan grup finansal risklerdir. Maliyet planlaması kapsamında yürütülen ve piyasa koşullarından etkilenen inşaat sektöründe operasyonel risklerin de önemi azımsanmayacak seviyededir.
Karmaşık yapısı ve her projenin farklı koşullara sahip olması nedeniyle inşaat sektörü yüksek riskli olarak değerlendirilir. İnşaat projelerinde geniş bir yelpazedeki işgücünün koordinasyonu önemlidir. Yapısal ve dış faktörler inşaat projelerinin karmaşıklığını artırır.
Öngörülemeyen maliyet artışları, tedarik sorunları gibi nedenlerle program gecikmeleri ve imalat kalitesinin düşüklüğü gibi durumlar genelde karşılaşılan sorunlardır. Proje riskinin minimuma indirilmesi, kontrol altına alınması ilave bütçe ihtiyacını azaltacaktır.
İnşaat şirketlerinde KRY, süreci bütüncül bir yaklaşımla ele alarak verimli iş süreçlerinin yürütülmesine olanak sağlar.
Bahsi geçen risklerin bir uzman tarafından yönetilmesi uygun olmakla birlikte inşaat şirketlerinde kurumsal risk yönetiminin departman düzeyinde bırakılmayarak organizasyon genelinde yürütülmesi önemlidir.
İnşaat Sektöründe Kurumsal Risk Yönetiminin Faydaları
İnşaat sektöründeki karmaşık projelerde süre, maliyet ve kalite başarısı için sistemli ve bütünsel bir yönetim yaklaşımı zorunludur. Sektörde henüz proje düzeyindeki yönetimden kurumsal risk yönetimine geçişin tamamlanmadığını söylemek yanlış olmaz. Halbuki inşaat sektörü, proje düzeyi yerine bütüncül bir yönetim yaklaşımına ihtiyaç duyar. Kurumsal risk yönetiminin temel faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Güçlü yapılaşma
- Merkezileşme ve kurumsallaşma
- Risk kategorilerinin belirlenmesi
- Risklerin tanımı ve analizi
- Bütüncül perspektif ve entegrasyon
- Potansiyel fırsatların tarifi
İnşaat projelerindeki risklerin tespit edilerek, önlenmesi, azaltılması amacıyla kurumsal strateji geliştirilmelidir. Böylelikle belirlenen strateji doğrultusunda yürütülen projelerde doğru planlama yapmak mümkün olacaktır. Risk yönetim anlayışını proje seviyesinden organizasyon seviyesine yükselterek sürdürülebilir bir kurumsal risk yönetimi stratejisine sahip olunabilir. Proje risklerinin doğru tanımlanarak kurumsal risk yönetimi kuralları dahilinde yürütülmesi halinde aşağıdaki faydalar elde edilecektir:
- Daha doğru verilerle karar alınması
- İnşaat projesi karlılığının artırılması,
- İnşaat projelerinin geçerliliğinin değerlendirilmesi,
- Kâr elde etmeye yönelik risklerin analiz ve kontrol edilmesi,
- İnşaat projesi risklerinin tanımlanarak olası maliyetin hesaplanması,
- Detaylı analiz sonucunda yüksek riskli ve düşük kârlı projelere girmeme kararı vererek kârlılığın artırılması,
- Proje bütçesi ile proje sürelerinin daha doğru belirlenmesi,
- Değerlendirme sonucunda sigorta primlerinden tasarruf edilmesi.
Risk yönetim sürecinde kontrol edilebilen ve en büyük zarara yol açanları önceliklendirerek bunları azaltma stratejileri geliştirilebilir.
Sonuç olarak, kurumsal risk yönetimi stratejisi uygulamaya karar veren bir inşaat şirketi yöneticisi cezalara karşı daha tedbirli davranarak, itibar riskine uygun hareket ederek tasarruf imkanlarını değerlendirmiş olacaktır.
Kurumsal Risk Danışmanı TeoLupus
TeoLupus, uzmanlığı doğrultusunda profesyonel kurumsal risk yönetimi danışmanlığı kapsamında orta ve büyük ölçekteki inşaat şirketlerine özel hizmetler sunmaktadır.
Teolupus’da Sertifikalı İç Denetçilerimiz (Certified Internal Auditor-CIA) ile Risk Yönetimi Güvencesi Sertifikalı (Certification in Risk Management Assurance-CRMA) uzmanlarımız, uluslararası COSO 2017-Kurumsal Risk Yönetimi ve ISO 31000 standartlarına uygun olarak inşaat şirketinizin risklerini değerlendirir.
İnşaat şirketinizin maruz kaldığı riskleri değerlendirmek ve kurumsal risklerinizi daha iyi yönetmek için bizimle iletişime geçin.
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
