İLKE 1: Dürüstlük ve Etik Değerlere Bağlı Olduğunu Gösterme
Aşağıdaki odak noktaları, bu ilkeye ilişkin önemli özellikleri vurgulamaktadır
Odak Noktaları
- Tepe Yönetimin Etik Yaklaşımını Oluşturur.
Yönetim Kurulu ve kuruluşun tüm kademelerindeki yönetim, dürüstlüğün ve etik değerlerin iç kontrol işleyişini desteklemek konusundaki önemini; talimatları, eylemleri ve davranışlarıyla gösterirler.
Tepe yönetimin ve kuruluş genelinin etik yaklaşımı, bir iç kontrol sisteminin işleyişinde temel teşkil eder. Güçlü bir iç kontrol kültürünü destekleyecek güçlü bir tepe yönetim yaklaşımı olmazsa, risk farkındalığı zayıflayabilir, risklere verilen yanıt uygun olmayabilir, kontrol eylemleri kötü tanımlanabilir veya uyulmayabilir, bilgi ve iletişim duraksayabilir, izleme eylemlerinde geri bildirim alınmayabilir veya bunlara göre davranılmayabilir.
Tepe yönetiminden bu konudaki beklentiler aşağıdaki şekillerde ifade edilir.
- Misyon ve değer beyanları
- Davranış standartları veya kuralları
- Politikalar ve prosedürler
- Çalışma ilkeleri
- Yönergeler, kılavuzlar veya başka destekleyici iletiler
- Çeşitli düzeylerdeki yönetim birimlerinin ve yönetim kurulunun eylem ve kararları
- Beklenen davranış standartlarından sapmalar karşısında alınan tavırlar ve bu sapmalara verilen yanıtlar
- Kuruluşun tüm kademelerinde liderlerin biçimsel olmayan rutin eylemleri ve iletişimi
- Davranış Standartlarını Belirler.
Yönetim Kurulunun ve üst yönetimin dürüstlük ve etik değerler konusundaki beklentileri, kuruluşun davranış standartlarında tanımlanır ve örgütün tüm kademelerinde ve dış hizmet sağlayıcıları ve iş ortakları tarafından bilinir ve anlaşılır.
Davranış standartları, örgütün amaçlara ulaşması doğrultusunda:
- Neyin doğru neyin yanlış olduğunu belirleyerek,
- Doğru ve yanlış arasında, bağlantılı riskleri de göz önünde bulundurmak suretiyle yön gösterici rehberlik sağlayarak,
- Tabi olunan kanunları, kuralları, düzenlemeleri, standartları ve örgütün paydaşlarının sahip olabileceği kurumsal sosyal sorumluluk gibi diğer beklentileri yansıtarak,
Davranış, eylemler ve kararlarda örgüte kılavuzluk eder.
- Davranış Standartlarına Uyumu Değerlendirir.
Bireylerin ve ekiplerin beklenen davranış standartlarına kıyasla performansını değerlendirmek için süreçler mevcuttur.
Belirlenmiş davranış standartları, örgütün tüm kademelerinin ve dış hizmet sağlayıcılarının dürüstlüğe ve etik değerlere bağlılığını değerlendirmek için gereken temelleri sunar. Bu davranış standartları, örgütün politika ve prosedürleri ve iş ya da hizmet sözleşmeleri aracılığı ile iletilirler.
- Sapmaları Zamanında İrdeler.
Kuruluşun beklenen davranış standartlarından sapmalar, zamanında ve tutarlı olarak tespit edilir ve düzeltilir.
Birey ve ekiplerin davranış standartlarına bağlılığının değerlendirilmesi süreci aşağıdakilerin yapılmasını gerektirir:
- Dış hizmet sağlayıcılar da dahil örgüt için, davranış standartları ile ilgili sorunları ve eğilimleri tespit etmek amacıyla birtakım göstergeler (örneğin eğitim tamamlama oranları, gizlilik ihlalleri, taciz vakaları vb) tanımlanır.
- Beklenti ve gereksinimlerin hem kuruluş içinde hem de dış hizmet sağlayıcılar tarafından karşılandığını teyit etmek için, sürekli ve dönemsel uyum prosedürleri oluşturulur.
- İşin yürütülmesiyle ilgili sorunlar ve eğilimler belirlenir, analiz edilir, üst yönetim ve yönetim kuruluna raporlanır.
- Performansın gözden geçirilmesi, ücret ve terfi kararlarında dürüstlük ve etik değerlerin sergilenmesindeki liderlik gücü, takdir edilen bir davranış olarak, göz önünde bulundurulur.
- İleri sürülen iddialar merkezi olarak toplanır. Ve iddiadan bağımsız kişiler tarafından değerlendirilir.
- Belirlenmiş soruşturma protokollarına göre soruşturma yapılır ve değerlendirilir.
- Sorunların zamanında ve tutarlı bir biçimde düzeltilmesini sağlamak için düzeltici önlemlerin uygulanması takip edilir.
- Eğilimleri ve sorunların kaynağını tespit etmek için, bazen politikalarda, iletişimlerde, eğitim ve kontrollerde değişiklikler yapılmasını da gerektiren sorunlar dönemsel olarak analiz edilir.
- Varsa kuruluşa özgü diğer odak noktaları
İç Kontrol Makale Kaynakları
- Uluslararası İç Denetim Standartları, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü, www.theiia.org
- Makale Kaynakları
- Dr.Davut Pehlivanlı, Güncel İç Denetim Uygulamaları, Beta 2010
- Prof.Dr. Nejat Bozkurt, Muhasebe Denetimi, Alfa 1998
- Prof.Dr.Nejat Bozkurt, TÜRMOB Bağımsız Denetim Eğitimi Ders Notları, 2012
- Dr.Özgür Çatıkkaş, KGK, Marmara Üniversitesi. Kurumsal Yönetim Ders Notları, 2013
- İSMMMO-Kobilerde İç Denetim İçin Pratik Bilgiler, 2013
- Türkiye İç Denetim Enstitüsü, www.tide.org.tr
- Alp Buluç, Makale, İç Kontrol, Hürses, 19 Mart 2013
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
- Uluslararası Ic Denetim Standartları, www.theiia.org
- www.coso.org Treadway Komisyonu Destekçi Kurumlar Komitesi, İç Kontrol Bütünleşik Çerçevesi, 2013
- Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu
- Kamu İç Kontrol Standartları
- Kamu İç Kontrol Rehberi
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
