İLKE 4 – Yetkinliğe Bağlı Olduğunu Gösterir.
Örgüt Amaçlar doğrultusunda yetkin bireyleri cezbetme, geliştirme ve elinde tutmaya ne kadar bağlı olduğunu gösterir.
Aşağıdaki odak noktaları, bu ilkeye ilişkin önemli özellikleri vurgulamaktadır.
Odak Noktaları
- Politika ve Prosedürleri Oluşturur.
Politika ve prosedürler, kuruluşun amaçlarına ulaşmasını desteklemek için gereken yetkinliğe ilişkin beklentileri yansıtır.
Politika ve prosedürler; yatırımcıların, düzenleyici otoritelerin ve diğer paydaşların beklenti ve gereksinimlerini yansıtan kuruluş seviyesindeki rehberlik ve davranışlardır. Bunlar örgütte ihtiyaç duyulan yetkinliğin tanımlanmasını sağlayan temel oluştururlar ve yürütme ile performansın değerlendirilmesi ve gerektiğinde düzeltici önlemlerin belirlenmesine yönelik daha detaylı prosedürler için temel sağlarlar. Bu politika ve prosedürler şunlardır.
- Gereksinimler ve bunların gerekçeleri (örneğin; kuruluş için ürün güvenliği kanun ve düzenlemeleri)
- İç kontrolü desteklemek için gereken beceri ve davranışlar (örneğin; iş süreçlerini destekleyen teknoloji platformlarının işleyişi ile ilgili bilgi)
- Kilit niteliğindeki işletme fonksiyonlarının performansı için tanımlanmış hesap verebilirlik (örneğin; satınalma için belirlenmiş ve tanımlanmış sorumlular ve bunların örgüt içinde uygulama alanları)
- Eksiklikleri değerlendirmek ve gereken düzeltici önlemleri belirlemek için bir temel (örneğin; bir süreci düzeltmek ya da yönetimin ve diğer personelin becerilerini güçlendirmek)
- Değişime dinamik tepki verme araçları (örneğin; yeni düzenleyici koşulları, tesbit edilen yeni riskleri ya da iş süreçlerini değiştirecek kuruluş içi kararları yansıtmak için uygulanabilir çalışma prosedürleriyle bağlantı kurmak.
- Yetkinlikleri Değerlendirir ve Eksiklikleri Ele Alır.
Yönetim Kurulu ve Yönetim, belirlenen politika ve prosedürlere göre, örgütteki ve dış hizmet sağlayıcı firmalardaki yetkinlik düzeyini değerlendirir ve eksiklikleri ele almak için gerektiği şekilde hareket eder.
Yetkinlik, verilen sorumlulukları yerine getirmek için gereken niteliklerdir. Bu nitelikler, bireyler sorumluluklarını yerine getirirken tavırları, bilgileri ve davranışlarıyla ifade edilir.
Örgüt, amaçlara ulaşılmasını desteklemek için ihtiyaç duyulan yetkinlik gereksinimlerini aşağıda belirtildiği gibi dikkate alarak tanımlar:
- Gereken bilgi, beceri ve deneyim,
- Belirli bir pozisyona uygulanması gereken muhakemenin niteliği ve derecesi ile kullanılacak yetkinin sınırları,
- Farklı beceri ve deneyim düzeylerinin fayda-maliyet analizi.
Yönetim kurulu, genel müdürün/CEO yetkinliğini değerlendirir; yönetim ise, belirlenen politika ve prosedürlere göre örgüt çapındaki ve dış hizmet sağlayıcı firmalardaki yetkinliği değerlendirir ve ardından her türlü eksiklik ya da fazlalığı dikkate alarak gereken adımları atar.
- Yetkin Bireyleri Kuruluşa Çeker, Yetiştirir ve Tutar.
Örgüt, Kuruluşun amaçlarına ulaşmasını desteklemek amacıyla, yeterli ve yetkin personeli ve dış hizmet sağlayıcıları kuruluşa çekmek, yetiştirmek ve elde tutmak için gereken danışmanlığı ve eğitimi sağlar.
Farklı kademelerdeki yönetim, şunları gerçekleştirmek için yapı ve süreçler oluşturur.
- Kuruluşa çekmek: Uygun adayları arayıp bulmak.
- Eğitmek: Bireylerin dağıtılan roller ve sorumluluklara uygun yetkinlikler geliştirmesi için onları eğitmek.
- Rehberlik yapmak: Bireyin beceri ve uzmanlığını kuruluşun amaçlarına uygun hale getirmek ve personelin değişen ve gelişen şartlara uyum sağlamasına yardımcı olmak.
- Değerlendirmek: Bireylerin performansını amaçlara ulaşılması ve beklenen davranışların sergilenişi ile ölçmek, dış hizmet sağlayıcıları da anlaşma şartlarıyla ölçmek
- Kuruluşta tutmak: Beklenen performans düzeyleri ve istenen davranışları motive etmek ve kuvvetlendirmek için duruma göre eğitim ve sertifikasyon dahil teşvikler sağlamak.
- Halef (yedekleme) Planlaması ve Hazırlığı Yapar.
Üst Yönetim ve yönetim kurulu, iç kontrole ilişkin önemli sorumlulukları belirlemek için beklenmedik durum planları geliştirir.
Yönetim, kuruluşun amaçlarına ulaşması için temel kabul edilen fonksiyonları yerine getirenleri sürekli şekilde belirler ve değerlendirir. Her bir görevin önemi, bu görev geçici veya kalıcı olarak yapılmasaydı yarattığı etkinin ne olacağının değerlendirilmesiyle yapılır.
Genel Müdür/CEO veya üst yönetimin diğer üyeleri, stratejik tedarikçiler veya kilit pazarlama kanalları ortakları, genellikle bu görevleri yapacak kişilerin yokluğunda bile amaçlara ulaşılabileceğini temin edecek şekilde halef (yedekleme) planları yapılmasını gerektiren fonksiyonlardır.
Üst yönetim ve yönetim kurulu, iç kontrol açısından önemli olan sorumlulukların dağıtılması açısından da beklenmedik durum planları geliştirir.
Halef planlaması önemli fonksiyonların sözleşmeye dayalı düzenlemelerle dış hizmet sağlayıcılara devredildiğinde de yapılır.
- (Varsa kuruluşa özgü diğer odak noktaları)
İç Kontrol Makale Kaynakları
- Uluslararası İç Denetim Standartları, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü, www.theiia.org
- Makale Kaynakları
- Dr.Davut Pehlivanlı, Güncel İç Denetim Uygulamaları, Beta 2010
- Prof.Dr. Nejat Bozkurt, Muhasebe Denetimi, Alfa 1998
- Prof.Dr.Nejat Bozkurt, TÜRMOB Bağımsız Denetim Eğitimi Ders Notları, 2012
- Dr.Özgür Çatıkkaş, KGK, Marmara Üniversitesi. Kurumsal Yönetim Ders Notları, 2013
- İSMMMO-Kobilerde İç Denetim İçin Pratik Bilgiler, 2013
- Türkiye İç Denetim Enstitüsü, www.tide.org.tr
- Alp Buluç, Makale, İç Kontrol, Hürses, 19 Mart 2013
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
- Uluslararası Ic Denetim Standartları, www.theiia.org
- www.coso.org Treadway Komisyonu Destekçi Kurumlar Komitesi, İç Kontrol Bütünleşik Çerçevesi, 2013
- Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu
- Kamu İç Kontrol Standartları
- Kamu İç Kontrol Rehberi
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
