Yazar: Y. Yağmur Katipoğlu

Dünya’nın süper gücü olan A.B.D.’de, 2008 yılında yaşanan ipotekli gayrimenkullerdeki kredi fiyat balonunun patlaması krizi ile, bugünlerde ortaya çıkan Koronavirüs-COVID-19 salgınının, nakliye fiyatları üzerine olan yansımalarına bir göz atalım.

Kara, deniz, hava ve demiryolu olmak üzere dört (4) nakliye modundaki yıllık enflasyon oranlarını, “mortgage” krizi üzerinden petrol piyasasının çöktüğü bugünlerde tahmin etmeye çalışalım.

İçinde bulunduğumuz belirsizlik derecesi son derece yüksek olan dönemde nakliye sektörü fiyatlarının seyrini nasıl tahmin edebiliriz?

İş Dünyası olarak gelecek planlarımızı yapmak zorundayken temel girdilerimiz arasında olan nakliye fiyatlarını da öngörmeliyiz.

SAS Enstitüsü’nden Michael Gilliland tarafından 2010 yılında yazılan ‘İş Dünyası Tahminleri’ kitabında yer alan yöntemlerden esinlenerek, mevsimsel hareketli ortalama modeli kullanılarak, nakliye fiyat enflasyonları tahmin etmeye çalışalım. A.B.D ’de 12 yıl önce 2008 senesinde ipotekli konut kredi fiyatlarının erimesi sonucu Borsaların çökmesi gibi şimdi de petrol piyasası krize girdi. 2008 yılındaki şokun ölçeği ve zamanlaması günümüze benzerlik göstermektedir. Hem 2008’de hem de 2020’de, ilk şok yılın 1. çeyreğinde meydana gelmiş, her ikisi de seçim dönemine rastlamış, hatta ABD Hükümeti’nin teşvik paketlerinin büyüklükleri bile birbirlerine benzemektedir.

2008 ile 2010 yılları arasındaki çeyrek dönemlik yüzdelik fiyat değişimlerinin oluşturduğu zaman serisi, 2020’nin ikinci çeyreği ve 2021’in dördüncü çeyreğine kadar olan tarih aralığına uyarlandı. Şimdiki salgın ile 2008 krizinin tam olarak karşılaştırılabilir olduğunu varsaymak çok da gerçekçi olmayabilir. Aslında, Koronavirüs-COVID-19 kaynaklı şokun bugünün ekonomisine etkisinin çok daha şiddetli ve uzun soluklu olacağı tahmin edilebilir.