Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma süreçleri, şirketin sürdürülebilir büyümesi ve başarısı için büyük önem taşır. Aile şirketlerinin başarısı, kuşaklar boyu sürebilir ve büyüyen işletmelerin devamlılığı sağlam bir yönetim yapısına bağlıdır.
Bu blog yazısında, “7 Adımda Aile Şirketlerinde Yönetim ve Kurumsallaşma” başlığı altında, aile şirketlerinin yönetim yapısını güçlendirmeye ve kurumsallaşma sürecini başarıyla tamamlamaya yardımcı olacak stratejileri ele alacağız. Bu süreçte hem ailenin değerlerini ve kültürünü koruyarak hem de işletmenin sürekli büyümesini ve yenilikçi yaklaşımlarını destekleyerek geleceğe hazırlayacağız.
Aile şirketleri, Türkiye ve dünya ekonomisinde büyük bir öneme sahiptir. Forbes’in milyarderler listesinde yer alan kişilerin %40’tan fazlası aile şirketlerinin sahibidir ve dünyanın en zengin 10 şirketinin 7’si aile şirketlerine aittir. Avrupa’nın en büyük 100 aile şirketi listesinde Türkiye’den üç şirket bulunmaktadır: Koç Holding 16. sırada yer alırken, Hacı Ömer Sabancı Holding 28. sıradadır ve Doğuş Grubu da 61. sırada yer almaktadır. Bu durum, söz konusu şirketlerinin ekonomik değerini ve sektörlerdeki etkisini gözler önüne sermektedir.
Her aile şirketi nesiller boyunca devam etmesi niyetiyle kurulur ancak bu yolda aşılması gereken birçok engel vardır. Yönetim seviyesindeki aile üyelerinin gerekli yetkinlikte olmaması, profesyonel çalışanların kariyer yollarının kapalı olması, iş ve özel hayat ilişkilerinin çatışması, şirket hisse payı dağılımının belirsizliği, stratejik kararlarda kişisel beklentilerin öne çıkması gibi sorunlar aile şirketlerinin sürdürülebilir bir büyüme yakalamasını zorlaştırır.
İşte aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşmayı başlatmanın ve sürdürmenin altın anahtarları!
Adım 1: Aile Anayasası Oluşturma
Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşmanın temel taşlarından biri, aile anayasasıdır. Aile anayasası, aile üyeleri arasındaki iş ilişkilerini düzenleyen, rol ve sorumluluklarını belirleyen ve şirketin uzun vadeli stratejik hedeflerini ortaya koyan bir belgedir. Aile anayasasında aile üyeleri ile şirket arasındaki ilişki tarif edilir. Şirket ihtiyaçlarının aile üyelerinin görüşlerinden daha öncelikli olduğu ortaya konur. Aile anayasası, şirket kararlarının objektif olması yönünde atılan önemli bir adımdır.
Adım 2: Kurumsal Yönetim İlkeleri Benimseme
Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma süreçleri, kurumsal yönetim ilkelerinin benimsenmesiyle güçlenir. Şeffaflık, hesap verebilirlik, adil davranış ve sorumluluk ilkeleri, sürdürülebilir başarıya ulaşmada önemli rol oynar. Kurumsal yönetim ilkelerini uygulayan şirketlerde kişisel çatışmaların şirketin önüne geçmesi engellenir.
Adım 3: Profesyonel Yönetim Kadrosu Oluşturma
Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinin önemli bir bileşeni, profesyonel yönetim kadrosudur. Aile üyeleri dışında deneyimli ve yetkin profesyonellerin istihdam edilmesi, şirketin sürdürülebilir büyümesi ve başarısı için büyük önem taşır. Profesyonel kadro aile şirketinin insan kaynaklarını etkin kullanması için önemli bir katkı sağlar. Bu sayede hem şirketin yetkinlik ve tecrübe düzeyi artar hem de yetki ve sorumluluk dağılımı imkânı zenginleşir.
Adım 4: Stratejik Yönetim Süreçlerini Belirleme
Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinin bir diğer önemli adımı, stratejik yönetim süreçlerinin belirlenmesidir. Şirketin vizyonu, misyonu ve uzun vadeli hedeflerinin net bir şekilde ortaya konması, başarılı olmada büyük önem taşır. Bu strateji her aileye göre farklılık gösterebilir. Önemli olan aile ilişkilerinin uyumunu gözeterek yönetimin profesyonel bir zemine çekilmesidir. Bu kapsamda aile şirketinin kültürü, aile üyeleri arasındaki yarış, aile üyelerinin strateji belirlenmesi sürecine aktif katılımı, nesiller arası ilişkiler ve yönetim yapısı dikkate alınmalıdır.
Aile işletmelerinin amaçları, hedefleri ve diğer birtakım özellikleri itibariyle aile işletmesi olmayanlardan farklı olduğu görülmektedir. Bunlara bağlı olarak stratejilerin değerlendirilmesi ve kontrolü de farklılık göstermelidir.
Adım 5: İnsan Kaynakları Politikaları Geliştirme
Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinde insan kaynakları politikaları sürecin kalbini oluşturur. Şirketin yetenekli ve nitelikli çalışanları çekmesi, istihdam etmesi ve elinde tutması için insan kaynakları politikalarının etkinliği sürdürülebilirliğin anahtarlarından biridir. Kariyer yol haritalarının belirlenmesi, işe alım süreçlerinin belirlenmesi, terfilerde liyakat ve adaletin gözetilmesi gerekir. Ayrıca yönetimin şeffaflığı, performans değerlendirme sisteminin uygulanması gibi faaliyetler şirket kararlarının rasyonel olmasını sağlamakta etkilidir.
Adım 6: Kurumsal İletişim ve İmaj Yönetimi
Bir aile şirketi, müşteri, tedarikçi ve diğer iş ortaklarıyla olan ilişkilerini düzenleyen ve şirketin dış dünyaya karşı iletişim stratejilerini belirleyen etkin iletişim politikalarına ihtiyaç duyar. Aile şirketlerinde kurumsallaşma süreçlerinin başarılı olabilmesi için iletişim ve imaj yönetiminin de aile kültürünün yanı sıra şirketin kurumsal kimliğini yansıtacak bir şekilde yer alması gerekmektedir.
Adım 7: Değişime ve Yeniliklere Açık Olma
Şirketlerin sürekli gelişen piyasa koşullarına uyum sağlaması, inovatif çözümler üretmesi ve rekabet avantajı elde etmesi için yeniliklere açık olmaları gerekmektedir. Aile şirketleri için bu durum farklı değildir. Yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinin başarıyla gerçekleştirilmesi için değişime ve yeniliklere açık olarak adaptasyon yeteneğini kazanmak büyük önem taşır. Aile şirketlerinin büyük ölçekli şirketler ile rekabet kapsamında yeni gelişme fırsatlarını değerlendirmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinin başarıyla gerçekleştirilmesi, şirketin sürdürülebilir büyüme ve başarısının anahtarıdır. Türkiye’deki aile şirketleri, yukarıda bahsedilen 7 adımı uygulayarak iş süreçlerini daha etkin ve düzenli bir şekilde yürütebilir, böylece ulusal ve uluslararası pazarda rekabet güçlerini artırabilirler.
Bu adımları uygularken her aile şirketine özgü bir kurumsallaşma yaklaşımı ile dünyada başarılı aile şirketlerinin kullandığı sistemler örnek olarak incelenebilir veya kendine özel modeller oluşturulabilir. Böylelikle aile içi anlaşmazlıkların üstesinden gelerek aile şirketinin sürdürülebilir büyümeyi yakalaması mümkündür.
Kurumsallaşma sürecinde aile üyelerinin yönetim kurulunda temsili, aile bireylerinin çalışma ve ücret koşulları, kâr dağıtım esasları, hisse devir kuralları, miras planları gibi birçok konu yazılı olarak kurala bağlanır.
Yukarıda sayılan adımların yanı sıra, ulusal ve uluslararası pazarda başarılı olabilmek için aile şirketlerinin aşağıda sıralanan temel önerilere dikkat etmeleri faydalıdır.
Eğitim ve Danışmanlık Hizmetlerinden Yararlanma: Dışarıdan alınacak eğitim ve danışmanlık hizmetleri, şirketlerin bilgi ve deneyim eksikliklerini gidermelerine yardımcı olarak aile şirketlerinin süreçlerini daha etkin ve başarılı bir şekilde yürütmesini kolaylaştırır.
Aile İçi İletişimin Güçlendirilmesi: Kurumsallaşma süreçlerinin başarısı, aile üyeleri arasındaki iletişimin sağlıklı ve açık olmasına bağlıdır. Aile içi iletişimin güçlendirilmesi, hem şirketin iş süreçlerini daha sağlıklı yürütmesine hem de aile üyeleri arasındaki ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlar.
Aile Şirketlerinde Gelecek Planlaması: Sürdürülebilir başarının yakalanmasında gelecek planlaması büyük önem taşır. Şirketin gelecek nesillere aktarılması, yönetim süreçlerinin devamlılığı ve şirketin uzun vadeli hedeflerine ulaşabilmesi için detaylı ve stratejik planlamalar yapılmalıdır.
Risk Yönetimi ve Finansal Planlama: Şirketlerin finansal kaynaklarını etkin bir şekilde yönetmeleri ve risklere karşı önlem almaları, sürdürülebilir büyüme ve başarıya ulaşmalarında kritik rol oynar.
Aile Şirketlerinde Etik ve Şeffaf Yönetim: Etik ve şeffaf yönetim anlayışının benimsenmesi, şirketlerin itibarını ve güvenilirliğini artırır. Aynı zamanda, şirketin çalışanları ve iş ortakları ile sağlıklı ilişkiler kurmasına ve sürdürmesine yardımcı olur.
Sürekli Öğrenme ve Gelişim Kültürü: Yönetim ve kurumsallaşma süreçlerinin başarısı için sürekli öğrenme ve gelişim kültürünün benimsenmesi gerekmektedir. Bu kültür, şirketin gelişen piyasa koşullarına uyum sağlamasına, inovasyon ve rekabet gücünü artırmasına katkı sağlar.
Dijital Dönüşüm ve Teknoloji Yatırımları: Dijital dönüşüm ve teknoloji yatırımları, şirketlerin iş süreçlerini daha etkin, verimli ve hızlı bir şekilde yürütmelerine yardımcı olur. Aynı zamanda, şirketlerin müşteri ve tedarikçi ilişkilerini güçlendirmelerine ve pazar paylarını artırmalarına katkı sağlar.
Teolupus size nasıl yardımcı olur?
Aile şirketlerinin ömrünün neden az olduğu sorusunun birçok cevabı olmakla birlikte tüm cevaplar kurumsallaşamama başlığı altında değerlendirilebilir. Teolupus olarak çalışmamızın başında işletmenizde ücretsiz ön inceleme ve teşhis çalışması yapıyoruz. Daha sonra, gözlem ve inceleme sonuçlarımızdan yola çıkarak mutabakat sağladığımız ve yol haritasını çizdiğimiz kurumunuza özgü çözümlerimizi uluslararası standartlara göre sunuyoruz.
Aile şirketlerine özel uyguladığımız danışmanlık hizmetimizde aile şirketinizin sürdürülebilir ve sağlıklı bir büyüme yakalamasını sağlamayı hedefliyoruz. Şirketinizin bu konudaki hizmetlerimiz hakkında bilgi alması için bizimle iletişime geçin.
Bu gönderi şu adreste de mevcuttur: English
